Í ár var tann árligi ruddingardagurin 22. mai. Sum tað plagar at vera, so var eisini hesaferð fitt av fólki møtt upp til morgunmatar í Bygdarhúsinum kl. 10. Sum heild kann sigast, at bygdin er rættuliga rein. Tað er lítið av óruddi, sum liggur og flýtur, og fjøran var eisini merkiliga rein, hóast hann hevur lotað inn um Kall við nógvum kulda allan hendan mánaðin. Eingin minnist so ringan maimánað. Tað er sum at eitt ávíst mynstur gongur aftur ruddingardagin. Gortrufólkini og Nýggjustova taka sær av minnisvarðaøkinum og tí rundan um kirkjuna, tey Niðri í Geil halda seg í Fjøruni (gamal vani), handverkarabandin hampar Bygdarhúsið og pelabenkurnar í bønum, Arni eigur Ánna, Símun hjá Sigurdi eigur brandslanguna. Fleiri - m.a. eg sjálvur - ganga í handskum berandi skrelliposa og látast at rudda. "Mehr schein als sein", sigur týskurin. (Tað ræður um at síggja út, sum tú gert okkurt). Eg tók nakrar myndir, og speiskliga plagar Kristian Jákup at spyrja: "Nú! Hevur tú andsperri í fremstafingri?" Saknar onkur seg sjálvan havdan á orði ella vanta á myndunum, so hevur viðkomandi ikki verið á røttum stað til røttu tíð.

Jóhanna hjá Sofusi

Hjá okkum - tí yngra slagnum - var hon Jóhanna hjá Sofusi, tí at hon var gift við Sofus Debes. Tey eldru nevndu hana Jóhanna í Geil, tí haðani var hon ættað. Jóhanna, f. Klein 1896, giftist við Sofus Debes, f. 1896, og tey fingu trý børn, sum øll eru deyð: Hannelina, (1937 – 2006), (Oddvør, 1939 –2015) og Óli (1944 – 2020).

Systkini Súsanna og Andreas í Jógvansstovu

Súsanna í Jógvansstovu var fødd í 1895 og doyði í 1979, 84 ára gomul. Súsanna var egin og skilti seg burtur úr tátíðar bygdarsamfelagnum. Samtíðin skilti hana ikki, og eg eri av teirri hugsan, at hon upp á mangar mátar var framman fyri sína tíð. Súsanna breyt mørk. Sum kvinna í bestu árum svam hon “sum fiskurin” á sjónum – og tað sømdi seg jú ikki fyri eitt konufólk (hildu vit). Tak hana nú, nú konufólk flóta á firðum og sundum dagliga. Nógv av mannfólkaarbeiðinum tók hon upp á seg, ið ikki sømdi seg fyri konufólk at gera (hildu vit): skera torv, velta, sláa (við líggja), bera tøð, ganga á fjall, fletta og mangt annað.  -“Hatta er bara Súsanna.” – Tak hana nú. Nú renna kvinnur um dalar og fjøll og eru mangastaðni álitið, tá ið farast skal á fjall. Torv og tøð eru farin í søguna, og hoyggingin liggur í andaleypi, og lítið sæst nú til mørkini, ið Súsanna breyt. Javnstøða (halda vit).

Í sínum bestu árum skaraði hon eisini framúr á tátíðar kvinnuøkinum. Var okkurt meira ballkent á bygdarskránni, so vóru boð eftir Súsonnu. Hon hevði nevnliga verið í Danmørkini og vunnið sær hollan kunnleika innan matgerð og hondarbeiði, so hon var álitið, tá ið fólk í altarsklæðum sessaðust við búgvið borð.

Á ferð

Theodor - í Havn 1954

Theodor hevur sent okkum hesar hugnaligu hugleiðingarnar nú upp undir jól, so nú er lagamanni hjá okkum eldru at liva okkum aftur í farna tíð og ikki minst hjá teimum ungu at nema sær vitan um lívið á fjarskotnari bygd í gomlum døgum:

Einaferð var tað bygdagøtan, sum var sambandið á landi millum bygdir. Á okkara leiðum sæst enn farvegur eftir henni. So eru tað varðarnir, sum vístu vegin, og summir húka uppi enn. Seinni komu telefonsteyrarnir, sum væl bar til at miða seg eftir. Tað plagdi at vera sjáldsamt at standa við ein telefonsteyra og leggja oyrað at honum og hoyra suð og onnur ljóð, sum vit hildu komu úr útheiminum.

Í 1930-árunum og 1940-árunum var nógv vegarbeiði. Menn vórðu skiftir í vegbólkar, sum hvør fekk sítt vegstrekki at gera. Einaferð bað mamma meg fara heim í Dalin at bera pápa ein góðan sóljumunn og pannukøkur. Vit vóru fleiri óvitar, ið fylgdust. Tá arbeiddu teir á leiðini við Sniðryggin. Eg minnist hini lágu veghúsini, sum hvør vegbólkur hevði gjørt sær at eta í. Eg var inni í onkrum, og har var grót, flag og viður.

Eitt framstig var tað, tá ið vegurin var komin heim um Skarð; men bilur var eingin fyrr enn í 1950, tá ið Benadikt fekk sær lastbil. Fyri mær var hesin vegur okkurt, ið dró burtur og vakti hugflogið – men tó samstundis okkurt, ið dró at. Í óvitan kom ein spakligur forvitinskapur. Hvat var hinumegin hesi høgu fjøllini bæði á sjógvi og landi? Søgurnar høvdu vit fingið nógvar, bæði um Ísland, Grønland, Danmark og Frakland, tá ið Svend mammubeiggi var við, tá ið teir fóru eftir skonnartini Polo. Har keypti hann mær ein leikahund, sum stendur væl varðveittur í stovuni áttati ára gamalur.

Tá ið mamma var um tólv ára gomul, fekk lærarin, Kallsoy, børnunum brævasamband við javngomul børn í Danmark og Íslandi. Mamma skrivaði saman við Petrinu á Stykkishólmi í Íslandi og tveimum gentum í Danmark. Soleiðis lærdu tær málið í hesum londum. Men styttri skrivaði hon saman við Petrinu. Mamma og tær donsku genturnar skrivaðu saman alt lívið. Donsku genturnar itu Frida og Karen Margrethe. Hugnaligt plagdi vera um jóltíðir, tá ið vit fingu súreplakassar frá teimum í Danmark. Eftir kríggið fingu tey í Danmark ikki so nógv av summum vørum. So plagdi mamma at senda teimum tílíkar vørur, t.d. kaffi. Mangan hugsaði eg um hesi londini og setti mær fyri, at einaferð skuldi eg síggja tey.